NANDA-I: North American Nursing Diagnosis Association - International
Definitie Verpleegkundige Diagnose
‘Een klinisch oordeel aangaande een menselijke reactie op gezondheidscondities of levensprocessen, of een verhoogde kwetsbaarheid voor die reactie, bij een persoon, gezin, groep of gemeenschap. Een verpleegkundige diagnose vormt de basis voor de selectie van verpleegkundige interventies waarmee zorgresultaten worden bereikt waarvoor de verpleegkundige verantwoordelijkheid draagt.’
Menselijk reacties op gezondheidscondities
Verpleegkundigen behandelen geen ziektes. Verpleegkundigen kunnen wel vroeg signaleren of risico’s inventariseren om (verergering van) een ziekte in de toekomst te voorkomen.
Wat doen verpleegkundigen dat wel? Ze behandelen de menselijke reactie op gezondheidscondities. Anders gezegd: verpleegkundigen behandelen de respons van het menselijk lichaam op de ziekte en de gevolgen die deze ziekte heeft op het leven van de patiënt en omgeving.
Menselijk reacties op levensprocessen
Het is echter niet alleen aan een ziekte gerelateerd, het kan ook te maken hebben met een toestand of een levensfase, zoals leeftijd (jong of oud), laaggeletterdheid, hoogbegaafdheid, verlies van een dierbare, emoties, waarden, overtuigingen, beleving.
Tot slot staat in de definitie dat verpleegkundigen zich niet alleen zorgen voor het individu, maar ook om de omgeving van de cliënt. Dat kan zijn de partner, het gezin, de familie en wellicht de hele gemeenschap.
Welke verschillende diagnoses zijn er?
Probleemgeoriënteerde diagnose
Dat is een feitelijke of actuele diagnose. Het is een klinisch oordeel over een ongewenste menselijke reactie op gezondheidscondities of op levensprocessen bij een persoon, gezin, groep of gemeenschap. B.v. de diagnose: Slaaptekort.
Risicodiagnose
Dat is een dreigende of een potentiële diagnose. Het is een klinisch oordeel over de vatbaarheid van een persoon, gezin, groep of gemeenschap voor het ontwikkelen van een ongewenste menselijke reactie op gezondheidscondities of op levensprocessen. B.v. de diagnose: Risico op besmetting.
Gezondheid bevorderende diagnose
Dat is een welzijnsdiagnose. Het is een klinisch oordeel over de motivatie en wens om welzijn te vergroten en menselijk gezondheidspotentieel te realiseren. Deze reacties uiten zich door de bereidheid tot verbetering van specifiek gezondheidsgedrag en kunnen in elke gezondheidstoestand aanwezig zijn. Ook gezondheid bevorderende reacties kunnen optreden bij individuen, gezinnen, groepen en gemeenschappen. B.v. de diagnose: Bereidheid tot verbetering van coping.
Syndroom diagnose
Een klinisch oordeel dat een specifiek cluster van verpleegkundige diagnoses beschrijft die samen voorkomen en die het best samen en door middel van vergelijkbare interventies kunnen worden aangepakt. B.v. de diagnose: Hervestigingssyndroom
PES-methode en NANDA-I
De PES-criteria helpen je om tot een juiste formulering van een verpleegprobleem te komen. Bij een goed geformuleerd probleem is het makkelijker om tot een haalbaar en zinvol SMART doel te komen. PES helpt je om het probleem volledig te overzien waardoor je geen interventies over het hoofd ziet. PES staat voor:
P – Problems E – Etiology S - Symptoms/signs (Carpenito)
Bij NANDA-I is de P = label diagnose = oordeel/kwalificatie van verschijnsel/diagnostisch concept.
Voor de NANDA-I hebben we diagnostische kenmerken, dat is uitgebreider dan de Etiology en Symptoms:
• Bepalende kenmerken (Symptomen)
• Samenhangende factoren (Etiologie = samenhangende of wel beïnvloedende factoren: predisponerende (kwetsbaar makende), luxerende (uitlokkende) en onderhoudende factoren)
• Risicofactoren